منبع: الاخبار (لبنان)
نویسنده: حمزه البشتاوی
شنبه، ۱۵ ژوئن ۲۰۲۴
کتابخانههای عمومی و خصوصی در نوار غزه پیش از تجاوز جاری، منارههای روشنی بخشی از گرمی خاصی بودند. بر اساس آمار وزارت فرهنگ فلسطین، اشغالگران ۷۶ مرکز فرهنگی، ۳ تئاتر،۵۰ موزه، ۱۰ مؤسسه انتشاراتی، و ۸۰ کتابخانه عمومی را تخریب و غارت کردهاند؛ و علاوه بر اینها، بایگانی مرکزی غزه را که حاوی اسناد تاریخ ۱۵۰ سال گذشته غزه بود، از بین بردهاند. اشغاگران ۴۴ نویسنده و هنرمند را که تعدادی از آنها تا این لحظه زیر آوار ماندهاند کشتند. بر اساس خواست اشغالگران برای حذف غزه از تاریخ و جغرافیا، تمرکز ویرانگر آنها بر تأسیسات علمی، میراثی و فرهنگی بود تا هویت جمعی مردم فلسطین را بیثبات کنند، واقعیت را نابود کنند و خاطرات را از بین ببرند.
کتابخانههای عمومی و خصوصی در نوار غزه قربانیان آسان تجاوز هستند، اشغالگران کتابها را هدف قرار میدهند، زیرا کتاب یک سند اساسی و حافظ پیشرفت دانش است، و تاریخنگاری اشغالگران را که دشمن کتاب، نویسندگان، و خوانندگان کتابهاست، تهدید میکند.
در طی ماههای طولانی جنگ، بسیاری از کتابخانهها زیر آوار ساختمانهای ویران شده غزه مدفون شدند، صاحبان آنها آواره یا شهید شدند، و من تردیدی ندارم که اشغال مراکز فرهنگی و آرشیو (آرشیو شهرداری غزه)، میراثهای تاریخی، دانشگاهها و کتابخانهها و موزههای آنها (موزه دانشگاه الإسراء) اهداف رسمی برای غارت و تخریب قرار داد، تا مردم در فلسطین و به ویژه مردم غزه، تاریخ و حافظه غزه و حال آن، و در نتیجه تاریخ و حافظه فلسطین و حال آنرا از یاد ببرند.
تعدادی از نویسندگان و ادبای فلسطینی با اندوه و درد فراوان از احساسات خود و احساسات کتابخانههای خود، که عمر خود را صرف جمعآوری آن کرده بودند، در لحظه بمباران سخن گفتند. برخی از آنها میپرسند: آیا هنگامی که دستها و قفسههایشان را قطع میکردند، درد داشتند؟ آیا آنها مانند صاحبانشان، بویژه هنگامی که در جایی که بسیاری از شاعران، رماننویسان، داستان نویسان، متفکران و فیلسوفان زندگی میکردند، کتابها را سوخته، شکسته و زیر آوار مدفون میدیدند، درد داشتند؟
کتابخانه در غزه یک دنیای خصوصی بود که در آن کتابها و نویسندگان بسیاری، از جمله ویلیام شکسپیر و آثار تاریخی و ادبی او، گابریل گارسیا مارکز، لئو تولستوی، آلبر کامو، ژان پل سارتر و ارنست همینگوی، علاوه بر محمد الماغوط، و سعدالله ونوس، و محمود درويش، و طه حسين، و کتابها و نویسندگان داستانهای کودکان زندگی میکردند؛ و هر آنچه که در کتابخانه وجود داشت برای صاحبانش که امروز با اندوه و دلتنگی فراوان، و در ارتباط با داستان و مکان از آن صحبت میکنند، مانند یک بهشت گمشده بود. شفیق التولی، نویسنده میگوید: «جنگ کتابخانه ام را بلعید و خروسها دیگر بانگ نمیزنند تا از وضعیت کتابخانهام در روزگار ویرانی کشور و رفتن مردم به من خبر دهند.» ناصر عطاالله شاعر میگوید: «این جنگ کتابخانهام را نابود میکند، دوستان نویسندهام را میسوزاند، و اشعارشان را پاره میکند.» دکتر عبدالله مقات، پژوهشگر میگوید: «هر کتاب و هر برگ از یک کتاب، یک داستان با من بود، اما اکنون خاکستر شده است.»
آنچه امروز اتفاق میافتد، تکرار کوششها برای محو فلسطین از زمان نکبت در سال ۱۹۴۸ است که طی آن حدود ۳۰ هزار کتاب و نسخه خطی از خانههای فلسطینی ها غارت شد. اشغالگران در سال ۱۹۸۲در حمله به لبنان همین را انجام دادند. اسرائیلیها کتابخانه و آرشیو مرکز تحقیقات فلسطین را غارت و مصادره کردند، و در انتفاضه اول و دوم به کتابخانههای فلسطین آسیب وارد شد.
جنگ پایان خواهد یافت، و فلسطینیها به احیای هر آنچه که ویران شده باز خواهند گشت، و زندگی را بالا خواهند برد. همانطور که کتابخانه سمیر منصور در غزه، که اشغالگران آنرا در تجاوزات خود به توار غزه در سال ۲۰۲۱ نابود کردند، در سال ۲۰۲۲ بازگشایی شد. فلسطینیها خانههای فرهنگی خود را بازگشایی خواهند کرد و مؤسسه ادوارد سعید و مرکز رشاد شوا و دیگر مؤسسان فرهنگی را احیا خواهند کرد.
شما باید داخل شوید برای نوشتن دیدگاه.